Jamhuuriyadda iskeed madaxbannaanida ugu dhawaaqday ee Somaliland ayaa soo saartay hadal ay ku dhaliileyso Danjiraha Mareykanka u fadhiya Soomaaliya, Larry Andre.
Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Somaliland, oo qoraal soo dhigtay baraha bulshada ayaa muujisay caro weyn oo ku aaddan sida uu safiirka ka socda Washington u wajaho Somaliland.
“Waa wax aan la aqbali karin in Larry Andre, safiirka Mareykanka ee Muqdisho uu si joogto ah isaga ilaaliyo in uu Somaliland u adeegsado magaceeda saxda ah, taas baddalkeedana uu ku tilmaamo gobol ka tirsan Soomaaliya isagoo Berbera ku sheegay Soomaaliya weliba isagoo og in Somaliland aysan ahayn gobol ka tirsan Soomaaliya,” ayaa lagu yiri qoraalka.”
Ma jiro wax war ah oo kasoo baxay safaaradda Mareykanka ee fadhigeedu yahay Muqdisho oo ay arrintan uga fal celineyso.
Muxuu ahaa mowqifka Mareykanka ee gooni isu-taagga Somaliland?
Kaaliyihii hore ee wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka u qaabilsanayd Afrika, Jendayi Frazer, ayaa sharraxaad ka bixisay mowqifka uu Mareykanku ka qabay goonni-isu-taagga Somaliland, xilligii ay shaqeyneysay.
Wareysi ay Frazer siisay hay’adda madaxa bannaan ee Xiriirka Arrimaha Dibadda ee fadhigeedu yahay Mareykanka ayay ku sheegtay in dowladdeeda ay markii hore ka sii jeedday arrimaha Somaliland.
Balse waxa ay shaaca ka qaadday in wixii ka dambeeyay 2001-dii uu Aqalka Cad “il gaar ah ku hayay” hannaanka ay ku socotay Jamhuuriyadda iskeed ugu dhawaaqday madax bannaanida ee Somaliland.
“Markii uu George W. Bush xafiiska yimid 2001-dii, dowladda Mareykanka uma diyaarsanayn wax siyaasad ah oo ku wajahan Somaliland. Ma aannaan lahayn mowqif ku aaddan Somaliland xilligii aan ololaha ku jirnay, haddii aan sidaas u dhigo, waayo uma hadli karo maamulkii Clinton.
“Balse waxaan waqtigaas usoo shaqeeyay si ku meel gaar ah, ma xasuusto warqado ama warbixinno ka yimid maamulka Clinton oo ku saabsan Somaliland ama Soomaaliya oo arrintaas la xiriira. Waan isku daynay inaan raadinno dukumiintiyo balse Soomaaliya iyo Somaliland waxaa loo aqoonsanaa hal waddan. Annagu run ahaantii ma aannaan lahayn siyaasad madax bannaan oo khuseysa Somaliland, oo dhaafsiisan in ay ahayd qayb ka mid ah Soomaaliya.”
Xilligaas ayay sheegtay in Mareykanka uu la tacaalayay kooxaha argagixisada ee halista ku hayay Soomaaliya. Ka hor inta aysan soo bixin maxkamadihii Islaamiga, waxaa jiray ururkii Al Itaxaad Islaamiya oo Mareykanku uu u aqoonsanaa argagixiso calami ah, inkastoo aan markaas loo arkeynin inay khatar ku ahaayeen dunida.
Washington ayaa sidoo kale raadinaysay meel nabad ah oo ka tirsan geeska Afrika oo ay ka wadaan dagaalka ka dhanka ah Al-Qaacida, xilligaasna ay Somaliland ahayd meel nabdoon oo ay isha ku hayeen, sida ay qirtay saraaladdan hore.
Si gaar ah kaaliyihii Wasaaradda Arrimaha Dibadda ee Mareykanka waxa ay shakhsi ahaan u rabtay in la aqbalo gooni isu taagga Somaliland.
“Aniga waxaan dareemayay in ay habboon tahay in la aqoonsado in Somaliland ay noqoto dal madaxbannaan. Waxa uu ahaa dal markii horeba xor ahaa 1960-meeyadii oo si iskiis ah ula midoobay Soomaaliya,” ayay tiri.
Muxuu ahaa Mowqifka dalalka kale ee gobolka?
Koonfur Afrika ayaa ka mid ahayd waddamada sida xoogga leh u taageerayay in gooni isu taagga Somaliland la aqoonsado.
Sidoo kale Kenya iyo Itoobiya ayaa u dabacsanaa in ay taageeraan madaxbannaanida Somaliland, sida ay wareysigan ku xaqiijisay Jendayi Frazer.
Hase yeeshee waddamada Jabuuti iyo Uganda ayaa si wayn uga soo hor jeeday mowqifkaas, sida ay hadalka u dhigtay.
Nigeriga ayaa qabtay aragti ay ku taageersanayd Somaliland.
“Waxaan dareemayay inuu jiray isbahaysi uu hoggaaminayay Midowga Afrika kaas oo taageerayay gooni isutaagga kaddibna uu Mareykanku ku biiri doono, laakiin taasi ma dhicin.” ayay sii raacisay hadalkeeda.
