Waa kuma ninka Soomaaliga ee noqday ra’iisul wasaare ku xigeenka Itoobiya?

0

Raysal Wasaaraha Itoobiya Abiy Axmed ayaa Aadan Faarax oo ah siyaasi ka soo jeeda dawlad deegaanka Soomaalida u magacaabay xilka raysal wasaare kuxigeenka dowladda Itoobiya.

Warkan oo kasoo baxay xafiiska Raysal Wasaaraha ayaa sheegaya in magacaabista Aadan Faarax ee darajada Raysal Wasaare ku xigeen loogu cusboonaysiiyay masuuliyadiisii shaqo.

Shir ka dhacay magaalada caasimadda ah ee Addis baba oo uu hoggaaminayay reysal wasaare Abiy Axmed ayaa waxaa kasoo qayb galay axsaabta siyaasadeed oo ay Soomaaliduba kamid yihiin.

Inta shirku uu socday waxaa mas’uuliyiin badan oo shirka kasoo qayb galay ay su’aalo ku weydiinayeen reysal wasaaraha, iyadoo Soomaalidu ay qayb ka ahayd, waxana qaarkood ay weydiiyeen saamiga siyaasadeed ee Itoobiya ay ku leeyihiin Soomaalida degta dowlad deegaanka.Reysal wasaaraha ayaa gunaanadka shirka waxa uu si lama filaan ah ugu dhawaaqay in Aadan Faarax uu u magacaabay kuxeenkiisa.

Haddaba waa kuma Aadan Faraax?

Aadan Faarax waa siyaasi Soomaali-Itoobiyaan ah, isla markaana siyaasadda dalkaasi in badan kusoo dhex jiray, isaga oo lasoo shaqeeyay mas’uuliyiin kala duwan oo hoggaanka ugu sareeya dowlad deegaanka soo qabtay.

Waxa uu mar soo ahaa afhayeenka baarlamanka fedraalka ah ee Itoobiya isaga oo markaas beddelay Keria Ibraahim sanadkii 2020-kii, waxa uuna sidoo ahaa kuxigeenka madaxweynaha dowlad deegaanka Soomaalida intii u dhaxaysay 2018-kii ilaa 2020-kii.

Inta uusan isbedelku dhicin ee dowladdi hore, waxa uu sodoo kale soo ahaa wasiirka howlaha guud iyo dhismaha magaaloyinka, sidoo kale waxa uu barasaab ka noqday magaalada Diri dhaba.

 

Isbedelkii marka uu dhacay ayuu mar labaad noqday madaxweyne kuxigeenka dowlad deegaanka Soomaalida, shirweynihii xisbiga PP ayuu u tartamay gudoomiye kuxigeenka 1-aad isagoo tartan la galay saddex qof, waxa uuna noqday qofkii ugu codka badnaa isagoo helay 1330 cod marka laga soo tago reysal wasaaraha Itoobiya oo ahaa qofkii ugu codka badnaa, waxaa uu noqonayaa qofka xiga.

Hadda waa kuxigeenka xisbiga talada dalka haya ee Prosperity Party ee loosoo gaabiyo P-P, waxa uuna isku wadi doonaa labada shaqo ee kuxigeenka xisbiga iyo kuxigeenka Reysal wasaaraha.

Waa markii ugu horreysay ee taariikhda Itoobiya uu shaqsi Soomaali ah qabto xilka reysal wasaare kuxigeenka iyo darajo u dhigantaba.

Aaadan waxa u bartay culuumta dhaqaalaha iyo beeraha, waxaana hadda uu noqonayaa shaqsiga labaad ee ugu sarreeya Itoobiya.

Xilalka ugu sarreeya ee ay Soomaalidu qabatay

Raysal wasaaraha Itoobiya, Abiy Axmed ayaa sidoo kale horraan xil wasiirnimo u magacaabay Axmed Shide oo ahaa wasiirkii ugu horreeyay ee Soomaali ah ee ay Itoobiya yeelato.

Axmed Shide waxaa loo magacaabay wasiirka wasaaradda maaliyadda.

“In kasta oo aan kala duwannahay, haddana waa in aan qaadanno dhaqan wada shaqeyn ah,” ayuu Abiy xiliigaasi u sheegay baarlamaanka.

“Ku darista kuwa kale iyo la shaqayntoodaba, waxay xisbiyada siyaasadda ka caawin doontaa inay aasaas u noqdaan mustaqbalka,” ayuu sii raaciyay.

Axmed Shide waxaa uu culuunta maareynta kheyraadka iyo xallinta khilaafaadka kusoo bartay mac-had ku yaala dalka Netherland. Ka dib wuxuu shahaadada koowaad ee arrimaha horumarinta ka qaatay jaamcadda Salix ee dalka Britain.

Waxaa uu xilal kala duwan ka soo qabtay dowlad deegaanka Soomaalida ee dalka Itoobiya, oo ay ka mid yihiin ku xigeenka madaxa xafiiska beeraha iyo horumarinta deegaanada, gudoomiyihii guddiga arrimaha xoola dhaqatada oo uu ahaa sannadkii 2003-da, madaxa xafiiska wanaajinta adeegyada bulshada iyo wasaarado kala duwan.

Nin lagu magacaabo Girma Gutema oo sheegay inay saaxiibo dhaw yihiin Axmed ayaa tilmaamay in Shide uu ku soo barbaaray magaalada Nageyle ee dalka Itoobiya, halkaas oo uu ku soo qaatay waxabarashadiisa dugsiga hoose dhexe iyo dugsiga sare.

Dad badan waxa ay saadaalinayaan in su’aalihii reysal wasaare Abiy Axmed laga weydiiyay saamiga Soomaalida degta Itoobiya ay keentay in uu magacaabo Aaadan Faarax, halka kuwa kalana ay u arkaan arrin mar hore lagasii shaqeeyay.

Siyaasiyiinta Soomaalida ee dowlad deegaanka ayaan xusul duub badan ugu jiran sidii ay hanan lahaayeen, maadama ay hoggaanka dowlad deegaanku geeyaan federaalka ciddii ay u arkaan ama u igmadaan.

Hase yeeshee shacab weynaha Soomaalida ayaa xilkan cusub ee ay heleen waxa ay u arkaan horay u socod iyo in ay qayb ka yihiin hoggaanka ugu sarreeya ee Itoobiya.