Hoggaamiyaha qarsoodiga ah ee ururka Taliban ayaa booqashadiisii ugu horraysay ku tagay magaalada Kabul ee caasimadda u ah waddanka Afghanistan, sida ay sheegeen saraakiisha Taliban.
Mullah Hibatullah Akhundzada ayaa lagu soo warramay in uu khudbad ka jeediyay kulan ay ku sugnaayeen qiyaastii 3,000 oo aqoonyahanno diimeed ah, kuwaasoo isugu yimid si ay uga wadahadlaan arrimaha ku saabsan “midnimada qaran”.
Ma jirin wariye madax bannaan oo loo oggolaaday in uu ka qayb galo kulankan, oo ka dhacay meel amnigeeda si wayn loo sugayay.
Cod laga soo duubay khudbaddii hoggaamiyaha ayaa la baahiyay.
Hase yeeshee lama arkin wax muuqaal ama sawir ah oo laga soo qaaday Mullah Haibatullah.
Dad codkoodu aad u sarreeyo ayaa si farxad leh u qayliyay kaddib markii lagu dhawaaqay in uu goobta joogo Mullah Haibatullah, uuna hadli doono.
Waxaa loo haystay inuu mar hore dhintay
Dadka u kuur gala arrimaha Taliban iyo kuwa dhaliila ayaa in muddo ah sheegayay in Mullah Haibatullah uu geeriyooday sannado badan ka hor.
Balse ilo wareedyo kala duwan ayaa horay BBC-da ugu sheegay in hoggaamiyahan uu nool yahay.
Khudbadda uu hadda ka jeediyay Kabul ayuu dagaalyahannada Taliban ugu mahad celiyay tallaabadii ay Afghanistan ku qabsadeen sanadkii lasoo dhaafay.
Waxa uu sheegay in “guushaas aysan ahayn mid ku eg Afghanistan oo kaliya balse sidoo kale u riyaaqeen Muslimiinta guud ahaan caalamka”.
Waxa uu sidoo kale u muuqday inuu ka hadlayo dhaleeceynta sii socota ee beesha caalamku ay Taliban ugu jeedinayaan sida ay dumarka ula dhaqmaan, gaar ahaan sharciyada dhawaan lasoo rogay ee uu ka mid yahay midka dumarka khasabka uga dhigaya inay indho-shareerka xirtaan.
“Alle ayaa mahad leh, hadda waxaan nahay waddan xor ah. [Shisheeyaha] waa in uuasan amar na siinin, nidaamkan annaga ayaa iska leh annaga ayaana go’aannadiisa gaarayna,” ayuu yiri, sida ay tebisay Wakaaladda Wararka ee Bakhtar, oo ku hadasha afka xukuumadda Taliban.
“Waxaan xiriir dhinacyo kala duwan leh la leenahay Alle, ma aqbali karno awaamiirta kuwa kale ee Alle uusan jeclayn.”
Ilaa hadda, kulanka ay aqoonyahannada diimeed ee Taliban isugu imaadeen loogama hadlin mowduuca ku saabsan waxbarashada gabdhaha.
Dugsiyada sare ee gabdhaha ayaa wali xiran meelo badan oo ka mid ah dalkaas.
Dumarka looma oggolaanin in ay kulankan ka qayb galaan.
Mid ka mid ah hoggaamiyeyaasha kale ee ugu sarreeya Taliban ayaa goor sii horraysay yiri: “Dumarku waa hooyooyinkeenna, walaalaheen, aad baah u xushmaynaa, haddii wiilashoodu ay kulanka joogaan taas micnaheeda waa in iyaguna ay sidaas ku joogaan, waana qaabkaas sida ay uga qayb galeen shirka.”
Ururrada iyo shakhsiyaaska u dooda xuquuqda dumarka Afghanistan ayaa arrintaas uga jawaabay si caro leh.
Dhowr ka mid ah dadkaas oo isugu jira rag iyo dumar ayaa BBC-da u sheegay in kulankaas “uusan ahayn mid lagu matalo haweenka”, balse uu yahay isku day ay Taliban ku sharciyeysanayaan xeerarkooda.
Waa kuma Hibatullah Akhundzada?
Hebatullah waxa uu dhashay 19-kii Oktoobar sannadkii 1961, sida lagu sheegay taariikhdiisa lagu shaaciyay barta internet-ka ee rasmiga ah ee ururka Taalibaan.
Waxa uu ku dhashay degmada Bajway ee gobolka Gandahaar, waxa uuna ka soo jeedaa qowmiyadda Bashtuuga.
Waxaa la rumaysan yahay inuu ka mid yahay xubnihii aasaasay xarakada Taalibaan waxaana kaaliye dhaw u ahaa aasaasaha urukaasi Mulah Maxamed Cumar.
Akhudnzada waxa uu ka qeybqaatay dagaalladii ka dhanka ahaa xukuumadda Afgaanistaan ee gacansaarka la laheyd Ruushka ee uu hogaamin jiray Maxamed Nuur Tarqi, taas oo xukunka la wareegtay bishii Abriil 1978-kii.
Sida lagu sheegay taariikhda rasmiga ah ee uu ururku shaaciyay. ugu dambayntii waxa uu isaga baxsaday Afgaanistaan oo waxa uu galay Pakistan-ta dariska ah, halkaas oo uu ku noolaa xero qaxooti oo ku taal xadka gobolka Balochistan.
Markii uu Mareykanka xoogga ku galay waddanka Afgaanistaan dabayaaqadii sanadkii 2001, Akhundzada waxa uu ka qeybgalay dagaalka isagoo weliba hogaamiye ah, mararka qaarka ciidammada isku dubaridi jiray si ay Mareykanka ula dagaalamaan iyo ciidammada kale ee isbahaysiga, sida ay Taalibaanku sheegeen.
30-kii July 2005-tii, Akhundzada waxaa loo magacaabay kuxigeenka hogaamiyaha cusub ee ururkaasi Mullah Akhtar Maxamed Mansuur, kaddib markii la xaqiijiyay inuu dhintay aasaasihii iyo hogaamiyihii ururkaasi Mullah Maxamed Cumar.
22-kii bishii May 2015 waxaa hogaamiyaha Taalibaan Mullah Akhtar Maxamed Mansuur lagu dilay duqeymo dhanka cirka ah oo ay fulisay diyaarad dagaal oo Ameerikaan ah, iyadoo weerrarku uu ka dhacay meel u dhaw magaalada Quetta ee gobolka Balochistan ee koonfur galbeed waddanka Pakistan halkaas oo ku taal xadka Afgaanistaan.
