Xubnaha Turkiga iyo Masar u qaabilsan
wadahadalada Xamaas ayaa uga digay hoggaanka garabka siyaasadeed ee ururka in ay adkeeyaan ammaanka meelaha ay ku qabsanayaan kulamadooda toddobaadyo ka hor inta aysan Israa’iil ku weerarin Dooxa, sidaasina waxaa sheegay wargeyska The Wall Street Journal. Wargeyska ayaa sidoo kale wareysiyo ka qaaday saraakiil ka tirsan Israa’iil, Mareykanka, Qatar iyo dalal kale oo Carbeed.
Sida warbixinta lagu sheegay waxaa weerarka ka qeybgalay toban diyaaradood oo u adeegsaday guriga ku yaal Qatar gantaalada meelaha fog wax ka duqeeya. Guriga la duqeeyay waxaa ku sugnaa hoggaamiyayaasha garabka siyaasadeed ee Xamaas kuwaas oo ka doodayay soo jeedintii ugu dambeysay ee xabad joojinta Gaza.
Diyaaradaha waxay gantaalada ka soo rideen meel ka baxsan hawada Qatar. Sidoo kale diyaaradaha kuma xadgudbin hawada Sacuudiga ama tan Imaaraatka Cabta sida lagu sheegay warbixinta.
Saraakiil Mareykan ah ayaa sheegay in Israa’iil ay ku wargelisay weerarka daqiiqado ka hor inta aysan qadin, mana u sheegin halka ay doonayeen in ay weeraraan.
Bilooyin ayey Israa’iil weerarka diyaarineysayÂ
Masar ayaa labadii toddobaad ee la soo dhaafay uga digeysay madaxda Xamaas khatarta ammaan ee ku imaan karta hoggaamiyayaashooda ku sugan dibadda gaar ahaan Lubnaan iyo Turkiga. In si cad loogu khaarjiyo Qatar madaxda Xamaas waxay noqotay mid aad loola yaabay.
Sida lagu sheegay warbixinta Wargeyska, Israa’iil waxay diyaarineysay weerarka bilooyin ka hor inta aysan duqeyn hoggaamiyayaasha Xamaas ee ku sugan meel ka baxsan Gaza, waxayna ku eedeysay in ay ka dambeeyeen weerarkii 7-dii Oktoobar iyo howlgalada kale ee Xamaas.
Hoggaamiyayaasha ayaa la duqeeyay iyagoo ka hadlaya soo jeedinta Mareykanka. Markii la gaaray gelinka dambe ayuu Netanyahu amray in weerarka la qaado.
Ilo wareedyo ka soo baxay Qatar ayaa u sheegay warbaahinta Al-Araby Al-Jadeed in duqeynta ay Israa’iil ku qaaday Dooxa ay dhacday daqiiqdo ka dib markii madaxda Xamaas ay dhameeyeen shirkooda.
Wargeyska Al-Akhbar ee ka soo baxa Lubnaan oo xiganaya ilo xog ogaal ah ayaa sheegay in Masar ay uga digeysay madaxda Xamaas labadii toddobaad ee la soo dhaafay khataraha ammaan ee ku imaan kara maxdooda dibada joogta gaar ahaan kuwa ku sugan Lubnaan iyo Turkiga balse in weerar khaarijin ah lagu qaado gudaha dalka Qatar waxay aheyd mid aysan fileyn Dooxa iyo Qaahira kuwaas oo aan hore loogu digin.
Marka diyaaradaha ay hawada galeen ayey ciidamada Israa’iil ee IDF u sheegeen saraakiisha militeriga Mareykanka in daqiiqado gudahood ay fulinayaan weerar balse uma sheegin halka saxda ah ee ay weerarka ku yihiin.
Militeriga Mareykanka waxay degdeg ku wargeliyeen Aqalka Cad. Markaa ka dib Trump wuxuu u sheegay ergaygiisa gaarka ee Bariga Dhexe in uu u digo Qatar, sidaasina waxaa sheegay sarkaal Mareykan ah. Balse marka ay digniinta heleen Qatar waa goor uu weerarka dhacay.
“Kuma faraxsani xaalada oo dhan. Ma ahan xaalad wanaagsan. Balse waxaan leeyahay, waxaan dooneynaa in la haystayaasha dib loo soo celiyo, kuma faraxsani jidka ay qaadeen,” ayuu Trump u sheegay shalay galab wariyayaasha telefishinka CNN.
Israa’iil degdeg ayey u qaadatay mas’uuliyada weerarka iyadoo toos u sheegatay, iskumana dayin in ay beeniso in ay ka dambeysay weerarka si ka duwan sidii dhacday weeraradii ay hore ugu qaaday Suuriya, Lubnaan iyo Iran. Weeraradaas waxay dooratay in aysan toos u sheegan.
Raysalwasaaraha Isarel Benjamin Netahnayhu oo la hadlay safaaradda Mareykanka ee Quddus ka dib duqeynta Qatar oo doonayay in uu ku cadaadiyo in Xamaas ay is dhiibto ayuu sheegay, “haddii la aqbalo soo jeedinta madaxweyne Trump, dagaalka degdeg ayuu ku dhamaanaya, waxaana nabad gaarsiineynaa gobolka”.
Qatar way cambaareysay weerarka lagu qaaday madaxda Xamaas iyagoo ku tilmaamay in ay yihiin “weerar dambi ah” oo “si cad loogu xadgdubayo qeynuunka caalamiga,” waxayna ku dhawaaqday in degdeg ay u hakisay dhexdhexaadinta u dhexweysay Isreal iyo Xamaas
Qatar waxay hadda qorsheyneysaa in qabato shir Carabta iyo Islaamka toddobaadkan dhammaadkiisa kaas oo ka dhacaya Dooxa kuna saabsan duqeytna Israel. Qaramada Midoobay waxay isugu yeertay Golaha Ammaanka shir degdeg ah oo ku saabsan duqeynta Israel.