Waa kuma musharraxa codadkiisu ay go’aamin karaan qofka madaxweynaha u noqon doona Turkiga?

0

Sinan Ogan waxa uu ka mid yahay dadka magacyadoda loogu hadal haynta badan yahay doorashada Turkiga. Musharraxa ATA Alliance, oo doorashada ku soo galay musharrax madaxweyne oo aan xisbina ka tirsanayn, ayaa u muuqda inuu helay wax ka badan boqoliiba 5 marka loo eego natiijooyinka aan weli sida rasmiga ah loogu dhawaaqin.

Ogan waxa uu sidoo kale ku dooday inay fure u noqon doonaan doorashada Madaxweynaha oo uu sheegay in loo gudbi doono wareegga labaad.

Mr Ogan oo la hadlay Fox Tv ayaa waxa uu xasuusiyay HDP iyo HÜDAPAR in ay yiraahdeen “ma noqon doonaan furaha doorashadan, wadaniyiinta Turkiga ayaa noqon doona go’aaminta doorashada”.

Isagoo sharraxaya xeeladihiisa wareegga labaad, barnaamij uu ka qayb galay doorashada ka hor, Sinan Ogan ayaa shaaca ka qaaday inuu dalabaad wato.

Xilli uu ka hadlayay kanaalka YouTube-ka ee wariye Bahar Feyzan 11-kii may, Oğan wuxuu yiri, “Waxaan ka wadahadli doonnaa dalabaadkayaga dhinacyada aan miiska la fariisaneyno, dabcan, kuma noqon doonno shuraako si bilaash ah, waxaan wadan doonnaa dalabyo sida wasaaradaha oo kale.”

Sinan Ogan oo markale ku adkeysanaya inay go’aamin doonaan natiijada ka soo baxda wareegga labaad, ayaa waxa uu shaaca ka qaaday inuu kala tashan doono isbahaysiyadooda magaca ay taageeri doonaan.

Bishii Sebtembar 2022, Ogan waxa uu bartiisa bulshada kaga dhawaaqay musharaxnimadiisa isagoo ku cabbiray erayada ah “Musharraxa Madaxa banaaan ee Wadaniyiinta Turkiga”.

Maxaa ka jira in labo mar laga saaray MHP?

Sinan Oğan, oo ah murashaxa madaxweyne ee aan xisbiga lahayn, ayaa warbixino ku saabsan siyaasadda dibadda iyo arrimaha ammaanka u diyaariyey Devlet Bahceli tan iyo 2006.

Sanadkii 2011-kii, wuxuu galay baarlamaanka isagoo ah ku xigeenka xisbiga MHP.

Waxa uu ku dhawaaqay in uu u tartami doono xilka madaxtinimo kadib markii xisbiga MHP uu waayay codkii doorashadii 1-dii November ee sanadkii 2015.

Sinan Ogan ayaa bartiisa twitterka ku soo qoray “MHP waxaa laga yaabaa inay ka hooseyso heerka” kaddib doorashadii June 7 ee la qabtay isla sanadkaas hadalkaas ayaa ka careysiisay ninka lagu magacaabo Bahceli.

Bahçeli ayaa codsaday in Ogan laga saaro xisbiga, hase yeeshee guddiga anshaxa gobolka Iğdır ma aysan diidin codsiga Bahceli waxayna go’aansadeen in ay eryaan.

Guddoomiyaha MHP ayaa markaas hawlgeliyay guddigii anshaxa dhexe ee xisbiga, waxaana xisbiga laga saaray Ogan. Si kastaba ha ahaatee, Ogan ayaa ku soo noqday xisbiga go’aankii maxkamadda kadib.

Intii lagu guda jiray Aftida Dastuuriga ah ee 16-kii Abriil, 2017-kii, taasoo ku dhammaatay aasaaskii Xisbiga IYI, wuxuu sameeyay siyaasad uu ku taageerayo “maya” codka gudaha MHP.

Aftidan, nidaamka madaxtooyada, ee loo yaqaan nidaamka dawladda ee Madaxweynaha, wuxuu helay oggolaanshaha dadweynaha isagoo helay in ka badan 51 boqolkiiba codadka.

Si kastaba ha ahaatee, Sinan Ogan Waxa uu ku soo laabtay MHP ka dib markii la aqbalay kiiskiisii cayrinta.

Sannadkii 2015-kii, waxa uu ku dhawaaqay in uu u tartamayo Guddoomiyaha Xisbiga.

In kasta oo 2 jeer laga saaray xisbigiisa, kaddib shaqadii shirweynaha oo ay maxkamaddu baabi’isay, haddana xisbina uma wareegin, xisbi cusubna ma uu dhisin, inkasta oo loo soo bandhigay.

Waxa uu shaaca ka qaaday in uu daacad u ahaan doono xisbigiisa iyo halgankiisa.

Magacaabista ATA Alliance

Isbahaysiga doorashada, oo ka kooban Xisbiga Caddaaladda ee Zafer Party, oo uu aasaasay Ümit Özdağ, oo ka baxay Xisbiga IYI, iyo Xisbiga Ülkem iyo sidoo kale Xisbiga Isbahaysiga Turkiga, ayaa go’aansaday inay taageeraan musharaxnimada Sinan Ogan.

Ozdag, hoggaamiyaha xisbiga guusha, oo ah qaybta ugu muhiimsan ee isbahaysiga, ayaa siyaasadiisa u qaabeeya “dirista qaxootiga Turkiga”.

Sinan Ogan oo khudbad dheer ka jeediyay Telefishanka TRT, waxa uu farriintaasi ku yiri “Doorashada 14-ka May waxay dalkeenna u tahay doorasho masiiri ah, 14-ka May waxaad u codayn doontaan in 13 milyan oo qaxoonti ah ay dalkan ka baxaan iyo inay joogaan, haddii aad u codayso ATA Alliance, qaxootiga way tagi doonaan.”

Ogan ayaa khudbadiisa sido kale ku bartilmaameed sanayay xisbiga AKP, waxa uu codbixiyayaasha u jeediyay fariintan: “Waxaan kuu ballan qaadaynaa tan. Qaxootigu waxay aadi doonaan dalalkooda. Waxaya ku bixi doonaan xoog haddii loo baahdo. Si kastaba ha ahaatee, arrintan adag waxay ahaan doontaa mid sharciga loo maro. Xukuumadda AK Party waxay siisay mudnaan badan qaxootiga. Muwaaddiniinta Turkiga, adiga, kuwa dalkaan ka shaqeeya, waxaad bixisaan qarashaad markaad isbitaalka tagtaan. Laakin waa u bilaash qof Suuriyaan ah.”

Waxaa la sheegay in Sinan Ogan uu ka tanaasuli karo musharaxnimada sida Muharrem İnce maalmo ka hor doorashada.

Ogan ayaa arrimahaasi kaga jawaabay sidan. “Miyaysan ku filnayn aragtidaadu waxa laguugu sameynayo? Intii aad nin rag ah u shaqayn lahayd oo aad ciyaarta qaranka ku guulaysan lahayd, ma waxaad ku guulaysanaysaa ciyaaraha aragtida la quursado?

Mr ogan ayaa ku cel celiyay in aanu sinnaba doorashada uga bixi doonin illaa uu ka guuleysanayo isagoo carrabka ku adkeyay inuu guuleysan doono.

Taariikh-nololeedka Ogan ee boggiisa

Doorashada Turkiga

Xigashada Sawirka, Getty Images

Wuxuu ku dhashay Iğdır 1967-kii, Sinan Ogan wuxuu ka qalin jabiyay Jaamacadda Marmara, Waaxda Maamulka Ganacsiga sanadkii 1989.

2009-kii, waxa uu shahaadada PhD ee xiriirka caalamiga ah iyo siyaasadda ka qaatay Moscow State University of International Relations MGIMO.

Intii u dhaxaysay 1992 illaa 2000, waxa uu ka soo shaqeeyay Hay’adda Cilmiga Adduunka ee Turkic, Kulliyadda Maamulka Ganacsiga ee world Turkic ee Asarbayjan.

Wuxuu aasaasay TÜRKSAM oo ah mid ka mid ah falanqaynta istaraatiijiyadeed sanadkii 2004-tii.