Dalka Kenya gaarahaan magaalada Nairobi, waxaa qaati laga taaganyahay dhalinyaro Soomaaliyeed oo muuqaallo soo dhiga baraha bulshada isla markaana muuqaalladaas ku duuba bartamaha waddooyinka, halbowlaha ah, iyagoo aan muujineynin wax taxadar ah oo la xiriira gaadiidka isticmaalaya jidadkaas.
Baraha bulshada iyo warbaahinta gudaha Kenya, waxaa ku baahay muuqaallo wiilal iyo gabdho yaryar oo bartamaha waddooyinka istaaga ama ku soconaya xilli gawaarida qaar ay si xowli ah ku socdaan,taasoo dhalisay caqabad iyo cabsi isku laran.
Qaar ka mid ah bulshada iyo siyaasiin Kenyan iyo Soomaali isugu jira ayaa arrintaan walaac ka muujiyay kuna tilmaamay arrin ceeb ah, halka qaarna ay dalbadeen in dhalinyaradan tallaabo laga qaado.
Wararka qaar ayaa sheegaya in qof ku dhintay kuwa kalane ay ku dhaawacmeen waddooyinka waaweyn ee magaalada Nairobi, intii maalmahaan muuqaal duubistu ay socotay, hase-yeeshee BBC-du ilaa iyo hadda ma xaqiijin arrintaa.
Safiirka Soomaaliya u fadhiya dalka Kenya Jibriil Ibaahim Cabdulle oo xaaladdan ka hadlayay, ayaa digniin u jeediyay dhalinyarada isagoo muujiyay in arrintaan ay tahay mid khatar ah oo halis gelin karta da’yarta muuqaallada iyo sawirrada isaga qaadaya waddooyinka Nairobi.
Barnaamijka aad sameynaysaan wuxuu bixinayaa laba arrimood oo kale ah in aad magac xun ka bixinaysaan muuqaalka dhaqanka umadda Soomaaliyeed, midna naftaada ayaad halis gelinaysaa,” ayuu yiri safiirka Soomaaliya ee dalka Kenya.
Wuxuu intaa ku daray in dhalinyarada Soomaaliyeed halkii ay naftooda halis gelin lahaayen ay haddii muuqaallo duubanayan ama sawirro iska qaadayaan ay hoteellada, guryaha iyo goobaha kale ee caadiga ah isaga qaadi karaan ama isku sawiri karaan.
Wuxuu sheegay safiirJibriil in arrintaan ay abuurtay dhibaato isla markaana dowladda Kenya, ay kala hadashay isaga si wax looga qabto.
Fadlan in aad gaari isku dhigto waa qalad, waa dambi” ayuu yiri safiir Jibriil Ibaahim.
Dowladda Kenya ayuu ku booriyay in ay ogaato in falalkan ay sameynayaan dhalinyarada Soomaalida ah ee isticmaala baraha bulshada, aysan ahayn wax dadka Sooomaalida ah ay ka simanyihiin ama ay raali ka yihiin.
Safiirka Soomaaliya u fadhiya Nairobi, ayaa tilmaamay in dowladda Kenya ay sidoo kale ka codsatay mas’uuliyiinta safaaradda in jaaliyadda Soomaaliyeed lagu wacyi galiyo loona sheego in ficilladan soo kordhay ay yihiin kuwa aan la oggaleyn khatarna keeni kara.
Dolwadda Kenya way ka hadashay arrimahan
Waxyaabaha kale ee hadal haynta dhaliyay waxaa ka mid ah in dhalinyaradan ay sidoo kale sawirro isaga qaadayaan muuqaallana isaga duubayaan goobo aan loogu tala gelin in arrimahaan lagu sameeyo oo ah xaruumo safaaradeed iyo waddooyin ay deganyihiin wasaarado iyo hay’ado kale oo ammaankooda si aad ah loo ilaaliyo.
Wasiirka caafimaadka dalka Kenya Aaden Barre Ducaale oo dhawaan arrimahan ka hadlayay ,wuxuu sheegay in dhallinyarada Soomaaliyeed, ay muuqaallada isaga duubaya waddooyinka dhexdooda iyo goobaha ay ku yaallaan xafiisyada diblumaasiyadeed, ay tahay wax aan la oggaleyn– bulshada kenyanka ahna ay ka yaabeen markii ay arkeen muuqaallada dhalinyarada Soomaalida ah.
“Tik tok ayay iska duubayaan jidka ayay dhex fariisanayaan, Soomaalida waxaan dhihi lahaa waddankan wuxuu leeyahay meelo lagu socdo,” ayuu yiri Wasiir Aaden Barre”.
Wasiirku wuxuu intaa ku daray in dhaqamada noocaan ah ee dhalinyarada Soomaalida ah ay sameynayaan ay keenen in Soomaalida la dhibsado, isagoo ku booriyay in ay dabeecadahaas iska baddelan isla markaana hagaajiyaan cilladaha yaryar ee sawirka xun bulshada ka bixinaya.
Dadka kenyanka ah ayaa ku dhaliilaya dhalinyarada Soomaalida ah ee dhaqamadan sameynaya kuwa aan garaneyn sharciga dalka, iyadoo laamaha ammaanka loogu baaqay in arrimahan ay wax ka qabtan.
Muuqaallada Kenyanku aadka uga hadleen oo lagu eedeynayo dhalinyarada Soomaalida ah waxaa ka mid ah muuqaal wiilal yaryar ay gabdho ka duubayaan iyagoo u taabanaya jirkooda si anshaxa iyo aadaabta suubban ka baxsan.
Xildhibaanad ka tirsan baarlamaanka Kenya oo la yiraahdo Esther Passaris, oo arrintaan ka hadashay ayaa sidan tiri: “Waxaan arkay muuqaallo badan oo dhalinyaro wiilal ahi ku aflagaadaynayan oo si xun ula dhaqmayaan gabdho iyaga oo ku marmarsiyoonaya “muuqaal duubis.”
Iyadoo hadalkeeda sii wadda ayay raacisay,” waa arrin argagax leh in falal noocaas ahi loo arko madadaalo. Ma qiyaasi karo dhibta iyo naxdinta gabadhu la kulanto marka ay dhex joogto wiilal halkii ay ka difaaci lahaayeen ama ka ilaalin lahaayeen sharafteeda, ayay taa beddelkeeda ku dhiirrigeliyaan falalkaas arxan darrada ah,”.
Bulshada Soomaalida ah qaarkood ayaa dhanka baraha bulshada ku muujiyay in ay waxyaabahan soo kordhay ay yihiin waxyaabo laga xumaado sawir foolxun ka bixinaya guudahaan Soomaalida.
