Jamhuuriyadda Somaliland ayaa sheegtay in saraakiisha amnigu ay qabteen ilaa 10 Haramcad oo la doonayey in dibadda loo dhoofiyo.
Tirada guud ee Haramcadka ay dawladdu gacanta ku hayso ayaa wadartoodu waxay noqonaysaa 119 Haramcad sida uu BBC u sheegay Cabdinaasir Xuseen Siciid oo ah agaasimaha duurjoogta ee wasaaradda deegaanka.
Wuxuu intaa ku daray in 10kan Haramcad lagu qabtay degmaday degmada Sallaxley oo ku taalla meel xuduud ah. “Laba qof ayaa lagu qabtay, waxaana xogta ay na siiyeen ay sheegaysaa in gudaha Somaliland laga soo uruuriyey. Dadkii waday booliska ayaa haya, kiiskoodana waa la diyaariyey oo xeer ilaalinta ayaa loo gudbiyey”.
Isagoo sharraxayey heerarka kala duwan ee ay maraan duurjoogta sida sharci darrada ah lagu dhoofiyo ayuu sheegay Cabdinaasir in ay jiraan rad dilaal ah oo “u sii gidbiya dad ajaanib ah, kuwaasoo u iibgeeya dalalka carabta”.
Sarkalkan la hadlay BBC lanteeda afka soomaliga ayaa tibaaxay in qaar kamida wadmada carabta ay kal hadleen arinkan loo kotorobaaninayo Duurjoogta wadmadooda , waxaanu xusay in sanadihii danbeeyay aaad hooos ugu dhacday ugaadhsiga duurjoogtu
Deegaanka Geed deeble oo wax 50 KM ka yar u jira Hargeysa ayaa waxaa ku yaalla xarun lagu xanaaneeyo Haramcadka la soo badbaadiyo, wuxuuna agaasimaha duurjoogta e e wasaaradda deegaanku sheegay in halkaas ay geyn doonaan Haramcadka ay iminka gacanta ku hayaan. “Todobaadkii waxaa loo qalaa 70 ilaa 80 neef, mana aha wax ay dawladdu dabooli karto, waxaase naga caawisa hay’adda Cheetah conservation Fund” ayuu sii raaciyey.
Wuxuu kaloo sheegay in dhankooda ay bixiyeen dhulka lagu xanaaneeyo duurjoogtaas oo ay ka rareen ilaa 300 oo qoys.
Haramcad kaliya laguma hayo xeradaas ku taalla Geed deeble sida uu sheegay agaasimaha ee waxaa kale oo iyagana halkaa lagu daryeelaa Deerada, ayadoo dhanka kalena ay jirto xero kale oo ku taalla Cadaadley oo ay ku jiraan Cawsha, Deerada, iyo Garanuugta.
“Had iyo goor waxaan dadka ku wacyi gelinaa in duurjoogta duurkooda lagu ilaaliyo, dawladdu ma hayn karto, ilaah ayaa ugu tala galay in duurkaa lagu ilaaliyo. Duurjoog badan ayaannu leenahay, haddii aan ilaalin weyno way dabar go’aysaa” ayuu yiri Cabdinaasir.Â
Laurie Marker oo ah aasaasaha hay’adda Cheetah Conservation Fund (CCF) oo ah hay’adda gacanta ku haysa haramcaskaas ayaa sheegtay in dhamaantood ay duurjoogtaas caafimaad qabaaoo xaaladoodu ay deggan tahay, inkastoo ay macaluul ka muuqato, ayna dhutinayaan maadaama muddo bilooyin ah ay xirnaayeen.
Waxay kaloo sheegtay in mid ka mid ah Haramcaskaas oo 8 bilood jira uusan socon karin maadaama uu xirnaa 6 bilood, ayadoo mid kale oo 5 bilood jirana uu aad u itaal daran yahay, nabarrana ay jirkiisa ku yaallaan, maqaakoodana uu ku jiro Dhase oo ah deris ku noole dhiiga jaqa.
“Laakinse Haramcad sidan oo kale u yar, waxaan u baahannahay in aan si tartiib ah u quudinno, oo aynaan cuntada ka badin, si la mid ah sida dadka ay nafaqa darradu aadka u hayso.
Somaliland waxaa sharci darro ka ah ka ganacsiga duurjoogta. Isagoo sharraxayey shuruucda Somaliland uga yaalla ka ganacsiga duurjoogta ayuu sheegay Cabdinaasir Xuseen Siciid “Wasaaradda waxay leedahay xeerka ilaalinta kaymaha iyo duurjoogta, wuxuuna xeerkaas wasaaradda ka caawiyey in cod kasta oo ku kacaysa ficillo lid ku ah nooc kasta oo duurjoog ah in sharciga lala tiigsado”.
Wuxuu kaloo sheegay in wixii ka dambeeyey 2015 xeerkaas lagu qaadayey cidii ku xadgudubta duurjoogta
