Madaxweyne Donald Trump ayaa dib u dhigay inuu canshuuro dheeraad ah ku soo rogo badeecadaha Mareykanka loo soo dhoofiyo, isagoo dhanka kale warqado u diray 14 dal oo ay ku jiraan Japan iyo Kuuriyada Koonfureed oo uu ku faah faahinayo canshuuraha lagu soo rogi doono.
Tallaabadan ugu dambeysay ee Trump ee ganacsiga caalamiga ah waxay timid xilli hakad -kii 90-maalmood ah oo Aqalka Cad uu ku sameeyay qaar ka mid ah canshuurihii adkaa ee lagu soo rogay soo dejinta ay ku egyahay toddobaadkan.
Madaxweynuhu wuxuu dib u cusboonaysiiyay hanjabaaddiisa ah in uu 25% canshuur ah saari doono badeecadaha kasoo gala dalalka Japan iyo Koonfur Kuuriya, isagoo sidoo kale la wadaagay warqado kale oo uu u diray hoggaamiyeyaasha caalamka si uu uga digto canshuuro cusub oo bilaaban doona 1-da Agoosto.
Canshuurahan sare waxaa markii hore lagu waday inay dhaqan galaan 9-ka Luulyo, balse waxaa la hakiyay iyadoo saraakiisha Aqalka Cad ay sheegeen inay doonayaan in la gaaro heshiisyo ganacsi.Isniintii, Madaxweyne Trump wuxuu baraha bulshada ku baahiyay warqado uu u diray hoggaamiyeyaasha 14 dal, isagoo ku wargelinayay qorshihiisa ugu dambeeyay ee canshuuraha, wuxuuna intaa ku daray in heerarka canshuurahaas la kordhin karo ama la dhimi karo, “iyadoo ku xiran xiriirka aanu leenahay dalkiinna.
Inta badan qiimayaasha tacriifada ee uu soo bandhigay Trump waxay la mid ahaayeen kuwii uu sheegay bishii April, markii uu ku dhawaaqay “Maalinta Xorriyadda”, isaga oo ku hanjabay mowjaddo canshuuro cusub ee badeecadaha dalal kala duwan.
Madaxweynuhu wuxuu ku doodayaa in canshuurtani ay ka difaaceyso ganacsiyada Mareykanka tartanka shisheeye, isla markaana ay kor u qaadeyso wax-soo-saarka gudaha iyo shaqo-abuurka.
Laakiin dhaqaalayahannada ayaa sheegaya in tallaabooyinkan ay sare u qaadi doonaan qiimaha Mareykanka ayna yareyn doonaan ganacsiga. Saddexda saami ee ugu waaweyn ee Maraykanka ayaa hoos u dhacay Isniintii, iyada oo saamiyada Toyota ee Maraykanka ay hoos u dhaceen 4%.
Sida laga soo xigtay xogta ganacsiga Mareykanka, Japan ayaa sannadkii hore u dhoofisay badeecooyin ka badan $148 bilyan Mareykanka, taasoo ka dhigaysa dalka shanaad ee ugu weyn ee badeecooyin u dhoofiyaa Mareykanka, kadib Midowga Yurub, Mexico, Shiinaha, iyo Kanada. Koonfur Kuuriya sidoo kale waxay ka mid ahayd tobanka dal ee ugu sarreeya.
Marka laga soo tago Koonfur Kuuriya iyo Japan, Trump wuxuu Isniintii sidoo kale shaaciyay qorsheyaal uu ku doonayo in uu 40% canshuur ah ku saaro badeecooyinka laga keeno Myanmar iyo Laos, 36% Thailand iyo Cambodia, 35% Serbia iyo Bangladesh, 32% Indonesia, 30% South Africa, iyo 25% badeecooyinka laga keeno Malaysia iyo Tunisia.
Afhayeenka Aqalka Cad, Karoline Leavitt, ayaa sheegtay in warqado dheeraad ah la diri karo maalmaha soo socda.
Waxay ka dooday in soo jeedimaha ah in isbeddelada ku yimi waqtigii kama dambaysta aha ee 9 july lagana dhigay 1Agoosto ay hoos u dhigi karto awoodda hanjabadaha Trump.
“Telefoonka madaxweynaha, waan kuu sheegi karaa, wuu kala go’I layahaymar walba, hoggaamiyeyaasha caalamka ayaa si isdaba joog ah u soo wacaya iyagoo ka baryaya inuu heshiis la galo,” ayey tiri.
Markii ugu horreysay ee madaxweynuhu uu ku dhawaaqay in la soo rogay tacriifooyin aad u badan bishii April, suuqyada maaliyadeed waxaa ka dhacay qalalaase, taasoo keentay in madaxweynuhu hakiyo qaar ka mid ah canshuuraha ugu sarreeya si wadahadal loo furo, halka uu sii daayay cashuur dhan 10%.
“Maalmo mashquul ahaa”
Xoghayaha Maaliyadda Mareykanka, Scott Bessent, ayaa sheegay inuu filayo “Maalmo aad u mashquul badan”.
“Dad badan ayaa beddelay mowqifkoodii ku saabsanaa wadahadallada. Sanduuqa warqadeyda (email) wuu buuxsamay xalay — dalabyo badan oo cusub, hindisayaal cusub,” ayuu u sheegay CNBC.
Trump ayaa markii hore ku tilmaamay canshuurihiisii Abriil inay ahaayeen “caddaalad-celin” isagoo sheegay inay lagama maarmaan u ahaayeen si Mareykanku uga jawaabo xeerarka ganacsi ee uu u arkay kuwo aan caddaalad ahayn oo ay dalalka kale u adeegsadaan wax dhoofinta Mareykanka.
Isagoo ka baxsan arrintaas, Trump wuxuu kaloo ku dhawaaqay canshuuro gaar u ah qaybaha muhiimka ah sida birta (steel) iyo baabuurta, isagoo ku sababeeyay walwal amni qaran, wuxuuna hanjabay inuu kordhin doono cashuuraha badeecooyin kale sida daawooyinka (pharmaceuticals) iyo looxa/qoryaha (lumber).