Haweeneydii horey ugu ololayn joojinta socdaalka ee UK ayaa beddeshay mowqifkeeda ka dib markii safar ay kaga timaadday Soomaaliya ku tagtay Ingiriiska.
Jess Hallett, oo ka socota Llanelli, waxay ahayd mid ka mid ah lix qof oo leh aragti-sirgaxan kuwaas oo la doortay inay ka qayb qaataan barnaamijka taxanaha cusub ee kabaxa telefishinka Channel 4 ee “Ku noqo halkii aad ka timid” – Go Back To Where You Came From.
Waxay safar ku martay waddooyinka dadka lagu tahriibiyo, iyadoo aragtay argagaxa marinnada ay maraan doomaha yar-yar, socdaalka saxaraha Afrika, iyo ka boodista darbiyada.
“Haddii aan ku jiri lahaa xaaladdooda, aniguba waxaan ku boodi lahaa doonida” ayay tidhi.
Waxay sidoo kale sheegtay in waxa lagu arko internet-ka uu yahay “waxba marka loo eego waxa aad dhab ahaan aragto.”
Markii ay la hadashay barnaamijka Arooryo Suubban ee Wales [BBC Radio Wales Breakfast], Jess waxay sheegtay in waxa ay kasoo waayo-aragtay “ay gilgishay ruuxdeeda” waxayna rumaysan tahay in ka badan si walba in dadka loo arko inay yihiin dad.
“Markaad maqasho sheekooyinkan waxa ay dadkaasi ku socdaan, waxba ma haystaan. Waxaan ka wadaa waxba,” ayay tidhi.
Lixda qof ee reer Britan ayaa safarkooda ka bilaabay Muqdisho ee Soomaaliya iyo magalaa Raqqa ee Suuriya, oo ah labada magaalo ee ugu halista badan adduunka, iyagoo wajahaya xaalado si joogto ah caqabad ku ah aragtidooda.
Barnaamijku wuxuu soo bandhigayaa muuqaallada Jess ka hor waayo-aragnimada, halkaasoo ay ku adkeysanaysay in aragtideedu aysan isbedeli doonin.
“Waan ogahay in ra’yigaygu sax yahay oo waxaan ogahay in dadku iga aqbali doonaan… maxaan ugu oggolaanaynaa in ay doonyahu soo galaan, waan buuxnaaba’e” ayay tidhi.
Waxay sheegtay in dareenka la arko marka hore uu gebi ahaanba ka duwan yahay, waayo-aragnimaduna ay bedeshay fahamkeeda sababta dadka ay doortaan in ay safarkan sameeyaan.
Jess ayaa qiratay inaysan xiiseyn socdaalka isla markaana aysan si dhab ah u aqoon wax badan ilaa ay nolosheeda ku soo gashay.
Iyadoo degganayd goobta Stradey Park Hotel ee Llanelli, Jess waxay si cad uga soo horjeedday qorsheyaasha lagu deegaameyn lahaa 241 qaxooti oo lagu sii dayn lahaa hoteelka bishii June 2023, iyadoo ka qayb gashay mudaharaadyo ka dhacay hoteelka.
“Tani waxay beddeshay aragtidayda wax walba, waxaan bilaabay inaan baadho socdaalka iyo inaan ogaado waxa socda… waxa aan ka helay internetka waxay ahaayeen wax xun oo si cad iga dhigay inuu isoo waajaho walwal,” ayay tidhi.
Qorsheyaasha muranka dhaliyay ee lagu deegaameyn lahaa qaxootiga hoteelka ayaa la joojiyay Oktoobar 2023, laakiin hadda waxay sheegtay in aragtideeda xooggan ee ku saabsan socdaalka ay si buuxda isu beddeshay.
Waxa aad ku aragto internet-ka ma aha wax kasta oo aad dhab ahaan u arki karto,” ayay ku dartay.
“Waxaan u maleynayaa in qof caadi ah oo halkaas tagay, haddii uusan lahayn naxariis, markaas waa in ay jiraan wax qaldan,” ayay tidhi.
Dhanka kale, xeerarka jinsiyadda ayay adkeysay Wasaaradda Guriyaynta usbuucan, taasoo ka dhigtay mid aad u adag in qaxooti yimaada UK iyada oo doonyar lagu keenay uu noqdo muwaadin u dhashay Britain.
Nidaamkan cusub ayaa sheegaya in qof kasta oo si sharci darro ah ku soo gala UK “caadi ahaan” loo diidi doono jinsiyadda, iyadoon loo eegin waqtiga uu joogo.
Jess waxay sheegtay in hadda ay raadinayso waayo-aragnimo dheeraad ah oo ku saabsan dhaqamada dadka kala duwan, iyadoo dhawaan saddex bilood ku qaadatay Thailand.
Waxay sheegtay inay dhiirrigelisay qoysaska ay si toos ah ugula kulantay Soomaaliya, kuwaasoo isticmaalaya waxii ay haysteen oo wax la’aanba – u muuqata.
“Waxay maraan, qoysaska, waxay cuni doonaan… waxaan ka caawinnay inay cunto karsadaan, waxayna hilibka ka jarayeen farta suulashooda,” ayay tidhi.
“Waan la yaabay iyaga, gabadh siddeed sano jir ah ayaa ii muujinaysay sida loo jaro, waa cajiib sida ay isu maareeyaan iyagoo waxba haysan.”
Markii ay xusuusatay waxa ay ka qaadatay barnaamijka, waxay tiri: “Aniga waxba igama gelin halka aad ka imaato, kaliyase ixtiraam muuji.”
Barnaamijka ku noqo halkaad ka timid Go Back To Where You Came From waxuu sii soconayaa Isniinta 21:00 GMT ee Channel 4, iyadoo taxanaha oo dhan laga daawan karo internet-ka.
