Waa mid ka mid ah raggii ugu saamaynta badnaa gobolka Nugaal isagoo soo maamulay laba degmo oo ka tirsan gobolkaas.
Xilligii uu xukunka hayey wuxuu ahaa nin sida ay qaar ka mida bulshadii xilligaasi qireen ahaa qof ixtiraama dadka oo an awooddiisa cidna ku maquunin.
Jeella Qaasim Maxamed wuxuu ku dhashay degmada Xudur ee gobolka Bakool sanadkii 1956-dii halkaas ayuuna ku dhamaystay waxbarashadiisa hoose, dhexe iyo sare halka uu bartay siyaasada kuliyadii siyaasada ee Xalane.
Gobollada Hiiraan, Bakool iyo Nugaal ayuu masuul uga noqday Xisbigii hanti wadaaga kacaanka Soomaaliyeed.Arrimaha xisbiga ayuu kaga soo shaqeeyey Tiyeeglow iyo Xuddur oo kacaanku u wakiishay isagoo sidoo kale masuul ka noqday sida uu sheegay caawintii dadka ka soo cararay colaadii dhexmartay Itoobiya iyo Soomaaliya oo xarumo looga dhisay Baladweyne.
Degmada Burtinle oo loo magacaabay degmo bsihii 6-aad ee sanakdii 1978 ayuu ka noqday Xoghayaha Xisbiga ee degmadaasi isagoo ugu sareeyey hanaanka dowladda.
Jeelle wuxuu xusay inuu intii uu halkaa joogay uu ka shaqeeyey inuu odoyaasha dhaqanka iyo waxgaradka bulshada kala shaqeeyo horumarinta deegaanka iyo amaanka.
“Waxay ahayd intii ay Jabhadduhu bilaabmeen, waxaana ka shaqeeyey inaan ka dhaadhiciyo Madaxweyne Maxamed Siyaad Barre in Ciidanka milateriga qaybtiisa labaatanaad ee ku sugnayd Burtinle dib loo qaado si looga fogaado rabshado, waana iga yeelay, sidaas ayaana ciidamadii dib ugu raray” ayuu yiri Jeele.
Jeelle wuxuu xusay in Islaam Maxamed Islaan Ciise oo ahaa odayagii dhaqanka ee Nugaal uu ka dalbaday dowladii kacaanka in loo wareejiyo degmada Garoowe, sidaasna loogu soo baddalay.
Awoodiisii Maamul ayaa ahayd tan ugu sarraysa magaalada waxaase jiray duqa degmada iyo gudoomiyaha gobolka oo sida la sheegay kala ahaa gaashaanle sare Xasan Mayle oo ahaa barasaabka Nugaal iyo Daahir Cali Ciise oo duqa magaalada Garoowe.
“Warqad aanan saxiixin laguma shaqayn karin, siyaasadda aniga ayaa ahaa kan maamula sidoo kale shir gudoonka anigaa lahaa, hadii wafti ka imaanayo Dowlada dhexe iyo xisbigaba aniga ayaa ahaa qofka u xilsaarnaa soo dhaweyntooda iyo qaabilidooda”ayuu intaas raaciyey Jeelle.
Lix sano oo uu Garowe xukumayey intii aan dowladii dhexe ee dalku burburin wuxuu ahaa nin haystay dhamaan tasiilaadka qof madaxi u baahnaa sida gaadiid, guryo iyo ilaalo ciidan oo masuul ka ahayd amaankiisa.
Jeelle ayaa BBC-da u sheegay inuu watay gaari nooca Land Rover ah oo midab ahaan xareedi ahaa, ayna ilaalinayeen ciidamo soddon askari ka badan oo ilaaladisa ahaa.
Kala guurkii noloshiisa
Markii ay dhacday dowladii uu xubinta ka ahaa xisbigii hantiwadaagga Kacaanka Soomaaliyeed, Jeele Qaasim wuxuu noqday Qof caadi ah oo dib bulshadii ula falgalay.
Markii noloshii ku adkaatay si uu u maareeyo nolosha qoyskiisa wuxuu xusay in dantu biday inuu ka shaqeeyo qodidda ceelasha, suuliyada iyo baraagaha.
‘’In ka badan kun ceel, iyo kun iyo dheeraad suuli ayaan ka qoday Garoowe oo aan barisamaadkii maamulkeeda u sareeyey, taas ayaana ahayd xalka kaliya si an noloshayda u sii wato” ayuu yiri.
“Mar ayaan damcay inaan isaga tago Garoowe oo aan aado deegaankii aan ku dhashay ee Xudur taas oo qayb ka ahayd soo jeedintii isimada ay igula taliyeen, balse waxaan go,aansaday inaan sii joogo”.
‘’Saddex guri ayey lahayd dowladu ama xisbigu ku shaqaynayey labo ka mid ah waxaa qaatay dadkii deegaanka midkii isoo harayn ee anigu daganaana waxaa iga qaaday Dowladii hoose ee Garooowe xiligii xukunka uu hayey Cabdiraxmaan Faroole’’ ayuu hadalkiisa raaciyey.
Isagoo ka hadlayey halka uu ka danbeyey gaarigii uu watay ee Land Roverka ahaa waxaa uu xusay in laga dhacay dabadeedna la furfurtay.
Xaaladda hadda uu ku sugan yahay
Hadda waxaa uu ku nool yahay Jee lle Qaasim Kaamka Barakacayaasha Washington oo ku yaala Garoowe isaga, xaasaskiisa iyo 13 caruur ah oo uu dhalay.
Noloshiisa ayuu tilmamay inay ku tiirsan tahay wixii uu ka helo dadka uu garanayo oo waydiisto inay gacan ka siiyaan nolosha.
Jeelle Qaasim hada waa 69 jir, cimrigiisa inta ugu badanna wuxuu ku noolaa gobolka Nugaal oo nolosha teeda sare iyo tan hoosaba ku ay ku so mareen.
