Osama wuxuu isku qarinayay buuraha Tora Bora
Kaddib weerarradii September 11, 2001 lagu qaaday Mareykanka, Osama bin Laden, hoggaamiyihii kooxda Al-Qaacida ayaa lagu qoray liiska dadka uu doonayo Mareyanka, waxaana la aaminsanaa inuu ahaa maskaxdii ka dambeysay weerarrada oo lagu qaaday daarihii mataanaha ee New York iyo xarunta gaashaandhigga ee Pentagon.
Madaxweynihii xilligaas ee Mareykanka George W. Bush ayaa October 7, 2001 ku dhawaaqay dagaalka ka dhanka ah argagixsada iyo ugaarsiga kuwa ka dambeeyay weerarradaas oo ay ku dhinteen in ka badan 3,000 oo qof.
Bartilmaameedka ugu weyn ee Mareykanka wuxuu ahaa Osama bin Laden oo ku sugnaa Afghanistan iyo kooxdiisa Al-Qaacida ee ay taageerayeen Taliban, kuwaas oo xukumayay inta badan Afghanistan.
Osama waxaa May 2, 2011 lagu dilay Abbottabad, oo ka tirsan Pakistan kaddib howlgal sir ahaa oo ay fuliyeen ciidamada Mareykanka, markii uu dalka ka talinayay Barack Obama, 10 sano kaddib dagaalkii uu bilaabay Bush.
In ka badan 10 sano Osama waxaa dhibaato weyn u geysan jiray ciidamada Mareykanka iyo saaxiibbadood iyaga oo baadi goob ugu jiray. Tan iyo September 11, 2001, Osama wuxuu ahaa dheyman ay aad u yar tahay in la arko.
Wuxuu shakhsiyan korjoogto uga ahaa qaabeynta buuraha isagoo u habeeyay qaab aysan ku arki karin ciidamadii dagaalka kula jiray.
Waxay godadkaas u adeegsadeen ciidamadii Soofiyeetka.
Sirta buurahaas waxay ahayd inaad godadka arki karto balse aadan arki karin waddooyinka loo maro. Waxaa loo sameeyay qaab ciriiri ah oo dhagaxaanta dhex mara oo haddii aad halkaasi tagto aadan dareemi karin.
Soofiyeetka ayaa arkay buuraha balse ma aysan arkin dagaal-yahannada, markii ay u dhowaadeen waxay maqli kareen dhawaqa rasaasta balse cidna ma aysan arki kareyn.
Osama Bin Laden
Warbixin ka soo baxday Mareykanka, dad lagu kalsoonaan karo iyo muwaaddiniin u dhashay Afghanistan ayaa lagu xaqiijiyay in Osama lagu arkay dhowr meelood oo ka tirsan buuraha Torah.
Waxaa lagu arkay Khost, oo bariga Afghanistan ku taalla September 11, 2001. Haddana November 8, 2001 isaga iyo hoggaamiye kale oo Al-Qaacida ka tirsan oo lagu magacaabo Ayman Mohamed Rabie al-Zawahiri ayaa ku kulmay Kabul waxaana la socday Hamid Mir, oo ah weriye u dhashay Pakistan. Xilligaas militariga Mareykanka waxay ku wajahnaayeen Kabul.
Hoggaamiyeyaasha Al-Qaacida ayaa ka qeyb galay aaska hoggaamiyihii dagaal yahannada Uzbek oo lagu magacaabo Juma Khan Namangani, oo uu Mareykanku shil diyaaradeed ku dilay.
Wixii intaas ka dambeeyay, Osama lama arki jirin waxaana la sheegay inuu isku qarinayay buuraha Torah Bora.
Muxuu u miciin boday Buuraha Torah?
Dagaalkii 1980-meeyadii, markii Osama uu Soofiyeetka kula dagaallamayay Afghanistan, wuxuu buurahaas u adeegsaday meesha ugu fiican ee la isku qariyo lagana soo abaabulo dagaalka.
Wuxuu dhisay waddo wasakh badanayd oo ka imaaneysa Jalalabad tageysana Torabora wuxuuna makiinado waaweyn u adeegsaday dayactirka godad dabiici ah iyo qodidda kuwo cusub.
Kaddib dagaalkii Soofiyeetka ee ka dhacay Afghanistan kaas oo socday ku dhowaad sagaal sano, bin Ladenayaa u muuqday inuu guuleystay sababtoo ah hoggaamiyihii siddeedaad uguna dambeeyay hoggaamiyiyeeashii Soofiyeetka Mikhail Sergeyevich Gorbachev, ayaa go’aansaday inuu ciidamadiisa la baxo kaddib markii uu ogaaday inay lacag badan kaga baxaysay dagaalka taas oo saameyn weyn ku yeelatay dhaqaalahooda.
Wuxuu saxiixay Heshiiskii Nabadda wuxuuna ciidamadii ugu dambeeyay ka saaray Afghanistan February 15, 1989.
Kaddib dagaalkii Soofiyeetka 1989, Osama ayaa sii waday xoojinta kooxdiisa wuxuuna diiradda saaray Sudan oo lagu qasbay inuu ka baxo sanadkii 1996 isagoo diyaarad gaar ah ku tegay Jalalabad, Afghanistan kaddib cadaadis uga yimid ciidamadii la dagaallanka argagixsafa ee Mareykanka iyo NATO ee ku sugnaa Sudan.
Markii uu laabtay wuxuu ku noqday Torah, isagoo sidii hore ka awood badan wuxuuna bilaabay dhismaha xero ciidan. Guri weyn ayuu u dhisay naftiisa, qoyskiisa iyo hoggaamiyeyaashii ugu sarreeyay Al-Qaacida ee ku sugnaa Torabora.
Waxaa jiray qolal kale oo badan oo laga dhisay dusha sare ee Buuraha Torah.
Sida lagu ogaaday inuu Osama ku dhuumanayay Buuraha Torah
Buuraha Tora, oo ku yaalla degmo lagu magacaabo best Tora, oo 30 meyl kaga beegan magaalada koofur-bari ku taalla ee Jalalabad. Buurahan ayaa u sameysan qaab goob dagaal, iyadoo ay ku yaallaan godad waaweyn iyo dhagxaan sir u ahaa dagaal-yahannada Al-Qaacida.
Buurahan ayaa ilaa lix meyl isu jira, waxaa lagu magacaabaa buuraha cad waxayna lahaayeen dooxooyin ciriir ah. Buurahan ayaa dhererkooda figta sare wuxuu gaaraa 14,000.
Mareykanka ayaa rumeysnaa in bin laden uu u qaxay buuraha best Torah. Balse waxaa ku adkaatay in la go’aansado xilliga la tagayo buuraa sababo la xiriira sirdoonka adag ee ay lahayd.
CIA-da ayaa goor dambe heshay caddeyn buuxda oo sheegeysan in Laden uu u qaxay buuraha dabayaaqadii November.
Marka laga soo tago CIA, Peter Bergen, oo ahaa qofkii ugu dambeeyay ee Ameerikaan ah ee su’aal iska weydiiya bin Laden, ayaa sheegay in Osama uu u qaxay best Torah bishii November 2001, isagoo ay la socdeen qiyaastii 1,000 iyo 1,500 dagaal-yahanno iyo ilaalo isugu jiray.
Wareysi uu telefishin siiyay November 29, 2001, ayaa madaxweyne ku xigeenkii Mareykanka ee xilligaas, Dick Cheney, wuxuu ku sheegay inuu rumeysan yahay in hoggaamiyaha Al-Qaacida uu isku qarinayo Buuraha Tora Bora.
‘Waxaa la socday dagaal-yahanno badan, ilaalo gaar ah oo uu aamisan yahay, wuxuuna rajeynayaa inuu ka gudbo xadka, balse taasi uma fududa sidii ay bilooyin kahor ahayd,’ ‘ayuu yiri Cheney.
Dadka degmada Tora Bora, oo cunto iyo waxyaabo kale godadka buuraha ugu geyn jiray Al-Qaacida, ayaa sidoo kale xaqiijiyay joogitaanka Osama iyo kooxdiisa ee godadka Tora Bora.
Dagaalkii Osama lagu soo saaray
Soo muuqashada Osama waxay ahayd dahab. Wararkii ku saabsanaa joogitaankiisa Torah waxay ciidamada Mareykanka u ahaayeen ilo warbixin oo muhiim ah oo isaga lagu baadi goobayo.
Mid ka mid ah ciidamadii hore ee Mareykanka Dalton Fury (ma aha magaciisa saxda ah, oo dib u xusuusanaya wixii ka dhacay dagaalka oo uu kaga sheekeeyay buugga ‘Dil Bin Laden’ oo la daabacay 2008, ayaa Fury, oo hoggaaminayay in ka badan 90 ciidamada howlgallada gaarka ah, wuxuu ku sheegay inay ogaayeen in bin Laden uu isku qarinayay best Torah.
Fury ayaa sheegay inay ka war qabeen arrintan sababtuna ay tahay in dagaal-yahannada Al-Qaacida ay ku xiriiri jireen is gaarsiin aan xad lahayn taasna ay u fududeysay inay dhegeystaan wada hadalkooda iyagoo ku sugnaa gudaha buuraha best Tora.
Fury ayaa sheegay in iyagoo caawinaad ka helaya dadka deegaanka ay ciidamada qaarkood u sameeyeen gar ayna qaateen hub si ay isugu ekeysiiyaan dadka meesha u dhashay iyagoo ahaa ciidamo Mareykan ah. Waxaa la socday koox dadka deegaanka ah sidaas darteed lagama dhex garan karin.
Dadka deegaanka waxaa la siiyay qalab gaar ah oo GPS ah si ay buuraha cunto u geeyaan. Waxaa loo sheegay in marka ay arkaan ciidamo aad u fara badan ay riixaan qalabka, kaas oo duubi jiray waxa goobta ka dhacaya taasna waxay Ameerikaanka ka caawin jirtay inay bambo ku tuuraan goobta.
Dadka deegaanka lacag ayaa lagu siin jiray shaqadaas, iyadoo ciidamada Mareykanka ay bambo ku qarxiyeen qeybo badan oo buuraha ka tirsan. Balse kuma aysan guuleysan kala goynta Al-Qaacida.
Taariikhdu markay ahayd December 9, diyaarad wax qarxisa oo nooceedu yahay C-130 ayaa bambo culeyskedu ka badan yahay lix tan ku ridday buuraha taas oo qiiq ku harqisay degmo walba oo Torah ka tirsan. Bambadan ayaa la adeegsaday markii ugu horreysay kaddib Dagaalkii Vietnam.
Bambada ayaa ku qaraxday bannaanka guri la hor dhoobnaa, waxayna dishay dhowr dagaal-yahannada Al-Qaacida ah.
Sida uu sheegay Furry December 11, 2001, Osama ayaa la maqlay isagoo telefoon kula hadlaya dagaal-yahannadiisa, kuna boorrinaya inay sii wadaan dagaalka, inkastoo uu ka raalli geliyay inuu u sababay inay u gacan galaan Mareykanka.
Fury ayaa sheegay in bartamihii December uu bin Laden isku qarinayay best Torah. “Shaki kuma jirin in bin Laden uu ku sugnaa Best Torah
Intii uu dagaalku socday, ” wuxuu arrintaas ku xusay buugga Dil Bin Laden.
Si kastaba, kaddib bambada waxaa lagu dhawaaqay in dagaalka Torah uu dhammaanayo oo ay baaba’ayaan dagaal-yahannada Al-Qaacida, balse waxay ahayd khidad ay degeen ciidamada Mareykanka oo ay Osama ugu oggolaanayaan inuu u qaxo Pakistan.
Buuraha Tora ee xadka la leh Pakistan ayaa janno nabdoon u noqday Laden, waxaana u suurto gashay inuu ka gudbo xadka. Waxaa la helay 10 sano kaddib markaas oo ciidamada Mareykanka oo si qarsoodi ah ula socday ay ku dileen Abbottabad, oo Pakistan ka tirsan.
